Solar Technician

सोलर टेक्निशियन हा औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील अनुभव शिक्षक व आधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज अशी कार्यशाळा असलेला हा ट्रेड संपूर्ण महाराष्ट्रामध्ये फक्त खाजगी औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेमध्येच उपलब्ध आहे.

सोलर टेक्निशियन ट्रेडच्या एक वर्षाच्या कालावधीत प्रशिक्षणार्थीला नोकरी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रकल्प कार्य आणि अभ्यासेतर उपक्रम हाती घेण्याची जबाबदारी देण्यात येते. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

अभ्यासक्रमादरम्यान प्रशिक्षणार्थी सुरक्षितता आणि पर्यावरण, अग्निशामक यंत्रांचा वापर, कृत्रिम श्वासोच्छवासाचे पुनरुत्थान याविषयी शिकविले जाते. त्याला व्यापार साधने आणि त्याचे मानकीकरण याची कल्पना येते, विविध प्रकारचे कंडक्टर, केबल्स आणि त्यावरील आवरण काढणे (skining) आणि जोडणी (joints ) करण्याची ओळख होते. चुंबकत्वाच्या नियमांसह विद्युतीय सर्किटच्या विविध संयोजनांमध्ये मूलभूत विद्युत नियम आणि त्यांचा वापर केला जातो. वॅटमीटर, एनर्जी मीटर इ. सारख्या विविध विद्युत उपकरणांद्वारे चाचणी करता येते. तसेच मूलभूत विद्युत उर्जेची गणना करता येते, आणि विद्युत उर्जेचे प्रसारण आणि वितरण समजते. प्रशिक्षणार्थीला नैसर्गिक ग्रहांच्या हालचाली आणि सूर्यप्रकाशाचा मार्ग समजतो. सौर किरणोत्सर्गाची तीव्रता मोजणे, सौर किरणोत्सर्गावरील सावलीच्या प्रभावाचे विश्लेषण करणे, किरणोत्सर्गाचे प्लॉट वक्र मोजणे आणि स्थानासाठी वेळेच्या संदर्भात सौर नकाशा काढणे, तसेच प्रशिक्षणार्थी फोटोव्होल्टेइक सेल आणि मॉड्यूल्स, बॅटरी, चार्ज कंट्रोलर्सची वैशिष्ट्ये शिकविले जातात, आणि त्यामुळे लहान सोलर डीसी उपकरणे प्रशिक्षणार्थी तयार करतो. प्रशिक्षणार्थीला सौर बॅटरी आणि त्यांची योग्य विल्हेवाट लावणे आणि तपासणे शिकविले जाते. सौर पॅनेल, चार्ज कंट्रोलर, बॅटरी बँक आणि इन्व्हर्टरचे कनेक्शन आणि चाचणी यांचे प्रशिक्षण दिले जाते. सौर यंत्रणेत वापरल्या जाणार्या इन्व्हर्टरचे प्रकार आणि प्रकल्पाच्या गरजेनुसार त्यांचा वापर या बद्द्ललचे प्रशिक्षण दिले जाते. लघु, मध्यम आणि मेगा सौर प्रकल्पांसाठी साहित्याचे बिल तयार करने, इंटिग्रेटेड सोलर माऊंट बनवण्याबाबतचे नियोजन आणि अहवाल तयार करने, सोलर पीव्ही प्लांट आणि हायब्रीड प्लांटची स्थापना आणि कार्यान्वित करणे. प्रशिक्षणार्थी पीव्ही मॉड्यूल्सशी संबंधित विविध चाचण्या आणि आयईसी मानकांनुसार त्यांची स्थापना करण्यास शिकतो. सोलर पॅनलची निर्मिती प्रक्रिया समजून घेत विक्रीयोग्य सौर उत्पादने तयार करतात आणि कमिशन देतात उदा., सौर जलपंप, सौर पथदिवे, सौर खत स्प्रेअर इ. प्रशिक्षणार्थी इन्व्हर्टर/केबल्स/जंक्शन बॉक्सची विद्युत देखभाल, सौर मॉड्यूल्सच्या माउंटिंग स्ट्रक्चरची तपासणी आणि सदोष उपकरणे बदलणे याबद्दल प्रशिक्षण दिले जाते.

रोजगाराच्या संधी

  • सोलर पॅनल इन्स्टॉलेशन टेक्निशियन
  • सोलर पीव्ही सिस्टमची स्थापना.
  • अभियंता सोलर पीव्ही सिस्टम मेंटेनन्स टेक्निशियन मॉड्यूल असेंब्ली टेक्निशियन

पुढील शिक्षणाचे मार्ग

  • नॅशनल अप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (एनएसी) मिळवून देणार्‍या विविध उद्योगांमधील अप्रेंटिसशिप प्रोग्राममध्ये सामील होऊ शकतात.
  • ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी ट्रेडमध्ये Crafts Instructor Training Scheme (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.